Hành trình chinh phục 1 triệu căn nhà ở xã hội

Chỉ còn 5 năm để đạt mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội, Việt Nam cần chính sách đột phá vượt rào cản pháp lý, quỹ đất và vốn.

Nỗ lực từ các doanh nghiệp

Để đạt mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội, cần sự phối hợp chặt chẽ và những chính sách mang tính đột phá.

Công ty Cổ phần Địa ốc Hoàng Quân đặt kế hoạch doanh thu năm 2025 đạt 1.000 tỷ đồng, với lợi nhuận sau thuế 70 tỷ đồng. Trong đó, dự án nhà ở xã hội Golden City (Tây Ninh) đóng góp 800 tỷ đồng, Khu đô thị mới Trà Vinh (Trà Vinh) và HQC Tân Hương (Tiền Giang) mỗi dự án góp 100 tỷ đồng. Hoàng Quân cũng đặt mục tiêu hoàn thành ít nhất 5.000 căn nhà ở xã hội trong năm 2025.

Tuy nhiên, ông Trương Anh Tuấn, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Hoàng Quân, thừa nhận rằng dù từng cam kết xây 50.000 căn nhà ở xã hội, công ty mới hoàn thành 10.000 căn tại TP.HCM, Bình Thuận, Khánh Hòa và một số địa phương khác. Để hoàn thành 40.000 căn còn lại trong 5 năm, Hoàng Quân cần xây khoảng 7.000-8.000 căn mỗi năm. Với quỹ đất hiện tại chỉ còn 50 ha so với nhu cầu 200 ha, đây là bài toán đầy thách thức.

Thực trạng và những rào cản

Cả nước hiện có 30 địa phương ban hành kế hoạch thực hiện đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội. Trong năm 2024, 28 dự án với 21.874 căn đã hoàn thành, nhưng chỉ đạt 16% kế hoạch đề ra. TP.HCM và Hà Nội, dù dẫn đầu về chỉ tiêu đến năm 2030, nhưng tiến độ lần lượt chỉ đạt 4% và 20%. Gói vay ưu đãi 145.000 tỷ đồng dành cho nhà ở xã hội cũng chưa phát huy hiệu quả, với 90 dự án đăng ký nhưng chỉ giải ngân được 2.845 tỷ đồng, tương đương chưa đến 2%.

Thời gian còn lại để hoàn thành đề án rất ngắn, đòi hỏi các giải pháp mạnh mẽ để tháo gỡ vướng mắc. Nút thắt lớn nhất nằm ở thủ tục pháp lý và hành chính, khi một dự án nhà ở xã hội có thể mất vài năm để hoàn tất các thủ tục cần thiết. Bên cạnh đó, quỹ đất sạch khan hiếm, đặc biệt tại các đô thị lớn như TP.HCM, nơi mật độ dân số cao và đất phù hợp để phát triển nhà ở xã hội gần như không còn. Việc giải phóng mặt bằng, bồi thường và tái định cư cũng kéo dài thời gian triển khai dự án.

Về tài chính, lợi nhuận định mức thấp (không quá 10%) khiến nhà ở xã hội kém hấp dẫn so với các dự án thương mại, trong khi chi phí xây dựng ngày càng tăng. Ông Tuấn của Hoàng Quân cho biết, để hoàn thành 40.000 căn, công ty cần khoảng 40.000 tỷ đồng, trong đó ít nhất 10.000 tỷ đồng là vốn vay trung và dài hạn từ ngân hàng.

Thách thức từ vốn và quỹ đất

Đại diện Công ty Địa ốc Kim Oanh cũng chia sẻ khó khăn trong việc giải ngân vốn vay để đạt mục tiêu 40.000 căn nhà ở xã hội từ nay đến năm 2028. Nhiều dự án của Kim Oanh đã hoàn thiện nhưng tiến độ giải ngân từ ngân hàng chậm, gây khó khăn cho doanh nghiệp và người mua. Do đó, doanh nghiệp đề xuất cần đảm bảo gói tín dụng 120.000 tỷ đồng với lãi suất ổn định trong 10 năm để hỗ trợ đẩy nhanh tiến độ.

Quỹ đất khan hiếm cũng là một vấn đề lớn. Giá đất tại trung tâm đô thị quá cao, không phù hợp với mục tiêu giá rẻ của nhà ở xã hội. Trong khi đó, các khu đất ở ngoại ô hoặc vùng hạ tầng kém phát triển lại khó thu hút người mua do bất tiện cho việc đi làm tại đô thị, khiến doanh nghiệp kém mặn mà với loại hình này.

Khánh Nhi

Nguồn: nhipcaudautu